MayaKültür Sosyalist şair Pablo Neruda, Pinochet'in gerçekleştirdiği askeri darbeden günler sonra, 1973'te öldüğünde toksin clostridium botulinum (bir tür bakteri) vücudundaydı.
23 Eylül 1973 tarihinde hayatını kaybeden sosyalist şair Pablo Neruda’nın yaklaşık ölüm nedenine ilişkin adli tıp raporu, şairin güçlü bir toksin madde ile zehirlendiğini ortaya koydu ve yıllardır ortaya atılan iddiaları doğruladı. Pinochet’in gerçekleştirdiği darbenin ardından hayatını kaybeden Neruda’nın kayda geçen ölüm nedeni, pankreas kanserine bağlı gelişen komplikasyonlardı.
On yıl önce, Şili mahkemesi Pablo Neruda’nın şoförlüğünü yapan Manuel Araya’nın ifadesi üzerine şairin mezarının açılmasını emretmişti.
Araya’nın ifadesine göre, Neruda onu tedavi gördüğü Santiago Hastanesi’nden aramış ve uyurken karnından bir madde enjekte edildiğini söylemişti. Şair, bu konuşmadan saatler sonra hayatını kaybetti.
30 yıl sonra gelen doğrulama
Neruda’nın kalıntılarının örnekleri analiz için dört ülkedeki adli tıp laboratuvarlarına gönderildi. Uzun süren soruşturma, iddia edilen enjeksiyonun yapıldığı kliniğin yürütülen çalışmalarda işbirliği yapmamasından yurt dışında gerçekleştirilen laboratuvar testlerinin finanse edilmesindeki zorluğa kadar bir dizi engelle karşılaştı.
2015’te Şili hükümeti ölümünden “üçüncü bir tarafın sorumlu olma ihtimalinin yüksek olduğunu” söyledi. İki yıl kadar sonra, uluslararası bilim adamlarından oluşan bir ekip, şairin prostat kanserinden ölmediğine “%100 ikna olduklarını” söyledi.
Neruda’nın yeğeni Reyes yaptığı açıklamada, bilimsel testlerin ulaştığı sonuca göre şairin hayatını kaybettiği sırada vücudunda clostridium botulinum adlı toksinin bulunduğunu belirtti.
Botulizme neden olan nörotoksini üreten clostridium botulinum bakterileri, Neruda’nın 2017’de çıkarılan dişlerinden birinde keşfedildi. Reyes, Kanada’daki McMaster Üniversitesi ve Kopenhag Üniversitesindeki uzmanlar tarafından yapılan analizde, bakterilerin tabuttan veya çevresinden Neruda’nın vücuduna girmediğinin tespit edildiğini söyledi.
Reyes, İspanyol haber ajansı Efe’ye ”Neruda’yı öldüren mermiyi bulduk ve cesedindeydi” dedi. “Kim ateşledi? Yakında öğreneceğiz ama Neruda’nın üçüncü bir tarafın doğrudan müdahalesiyle öldürüldüğüne şüphe yok.”
NOT: Bu yazı, The Guardian adresinden kısaltılarak çevrilmiştir.
